پرش به محتوا

سلاح‌های هسته‌ای و اسرائیل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
همچنین ببینید: اسرائیل و سلاح‌های کشتار جمعی

بنا به اخبار منتشر شده، اسرائیل به‌طور گسترده دارای تسلیحات هسته‌ای[۱][۲] می‌باشد؛ همچنین اسرائیل ششمین کشور دنیا است که این سلاح‌ها را توسعه داده است.[۳] اسرائیل یکی از چهار کشور مسلح به برنامهٔ هسته‌ای است که NPT (پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای) را امضا نکرده‌اند. دیگر کشورها عبارتند از هند، پاکستان و کره شمالی.[۴] اسرائیل سیاست ابهام هسته‌ای را دنبال می‌کند.[۵][۶] مقامات اسرائیلی هرگز به داشتن تسلیحات هسته‌ای اعتراف نکرده‌اند؛ ولی برآورد می‌شود که این کشور حدود ۸۰ تا ۲۰۰ بمب اتم در اختیار دارد.[۷] اسرائیل با وجود فشارهای بین‌المللی، ان‌پی‌تی را امضا نکرده و اعلام کرده چنین کاری برخلاف منافع امنیتی ملی‌اش است.[۸]

تاریخچه توسعه

[ویرایش]

تولید سلاح ها، ۱۹۶۶–اکنون

[ویرایش]
مجتمع دیمونا دیده شده در عکس ماهواره ای کورونای آمریکا، ۱۹۶۸

با این که اسرائیل اولین سلاح هسته ای عملیاتی اش را تا دسامبر ۱۹۶۶ ساخته بود باور بر این است که اسرائیل پس از جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ تولید در مقیاس کامل سلاح‌های هسته ای را شروع کرده باشد.[۹] گزارشی از سیا (CIA) در اوایل سال ۱۹۶۷ اظهار داشت که اسرائیل مواد ساخت یک بمب را در شش تا هشت هفته دارد[۱۰] و برخی نویسندگان معتقد بودند که اسرائیل در این جنگ دو بمب خام آماده به استفاده داشت.[۱۱] بنا بر سیمور هرش روزنامه‌نگار آمریکایی، همه چیز در این زمان برای تولید آماده بود به جز فرمان رسمی انجام آن. اسرائیل در شب جنگ شش روزه در مه ۱۹۶۷ از حد آستانه هسته ای گذشت.[۱۲] "[تخست وزیر لوی ] اشکول بنا برشماری از منابع اسرائیلی، مخفیانه دستور داد دانشمندان راکتور هسته ای دیمونا دو ادوات هسته ای خام سرهم کنند. او آنها را تحت فرمان سرتیپ ییتصخاک یعکوو، رییس تحقیق و توسعه وزارت دفاع اسرائیل قرار داد. یک مقام گفت که به این عملیات از آنجا که ادوات هسته ای ابداعاتی بودند که چندان به ظاهرشان پرداخته نشده بود و زائده‌ها از آنها بیرون زده بود، عنکبوت گفته شد. این بمب‌های اتمی ابتدایی برای استفاده روی کامیون‌هایی سوار شدند که آماده بودند در صورت مقهور شدن دفاع اسرائیل از سوی نیروهای عرب به سرعت به سمت مرز مصر برده شوند.[۱۲]

گزارش دیگری از سیا در سال ۱۹۶۸ اظهار داشد که «اسرائیل ممکن است در چند سال آینده مشغول به کار بر یک برنامه سلاح‌های هسته ای شود»[۱۳] موشه دایان، وزیر دفاع وقت، اعتقاد داشت که سلاح‌های هسته ای ارزان‌تر و عملی تر از رشد دادن نامشخص نیروهای متعارف اسرائیل است.[۱۴] او با نشان دادن سایت دیمونا در اوایل سال ۱۹۶۸ به پینهاس ساپیر وزیر مالیه از حزب کار اسرائیل او را نسبت به ارزش شروع این برنامه متقاعد کرد و کمی بعد تصمیم گرفت اقتدار دادن فرمان شروع تولید کامل چهار تا پنج بمب هسته ای در سال را دارد. هرش اظهار داشت که به‌طور گسترده باور بر این است که عبارت «دیگر نه هرگز» به انگلیسی و عبری روی نخستین بمب درج شد.[۱۵]

اسرائیلی‌ها برای تولید پلوتونیم نیاز به مقادیر زیادی اورانینیت داشتند. در سال ۱۹۶۸, موساد ۲۰۰ تن را از شرکت معدنی بلژیکی Union Minière du Haut Katanga, با تظاهر به این که آن را برای یک شرکت شیمیایی ایتالیایی در میلان می‌خرد، خریداری کرد. اورانیوم پس از ارسال از آنتورپ روی دریا به یک کشتی حمل بار اسرائیلی منتقل و به اسرائیل برده شد. صحنه سازی ناپدید شدن اورانیوم که عملیات پلومبات نامیده شد، سوژه کتاب قضیه پلومبات در سال ۱۹۷۸ شد.[۱۶]

تخمین‌ها در خصوص تعداد سلاح‌های ساخته شده توسط اسرائیل از اواخر دهه ۱۹۶۰ متغیر است، و عمدتاً مبتنی بر میزان شکافایی است که می‌توانسته تولید شود و افشاگری‌های مردخای وانونو تکنسین هسته ای اسرائیلی است.

تا ۱۹۶۹, وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا Melvin Laird معتقد بود اسرائیل ممکن است تا آن سال به یک سلاح هسته ای دست یافته باشد.[۱۷][۱۸] در ادامه آن سال، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا ریچارد نیکسون در جلسه ای با گلدا مئیر نخست‌وزیر اسرائیل به اسرائیل فشار آورد تا «آشکارا سلاح‌های اتمی را رو نکند و دست به یک برنامه آزمایش جنگ‌افزار هسته‌ای نزند", و بدین ترتیب به سیاست ابهام هسته ای ادامه دهد.[۱۹] پیش از جنگ یوم کیپور، پرز می‌خواست اسرائیل علناً توانایی هسته ای اش را نشان دهد تا عرب‌ها را از حمله دلسرد کند و ترس از سلاح‌های هسته ای اسرائیل ممکن است عرب‌ها را در جریان جنگ از اتخاذ پرخاشگرانه‌ترین استراتژی نظامی ممکن دلسرد کرده باشد[۱۱]

سیا معتقد بود نخستین بمب هسته ای اسرائیل ممکن است با غنی‌سازی اورانیوم دزدیده شده از کارخانه تولید سوخت نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا تحت بهره‌بردارینومک ساخته شده باشد، و حسابرسی سرسری مواد دزدی آنها را پنهان کرده باشد.[۲۰][۲۱]

تا ۱۹۷۴, جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا باور داشت اسرائیل زرادخانه ای شامل شمار اندکی از جنگ‌افزارهای هسته‌ای ساخته و تا ۱۹۷۹ شاید در جایگاهی بوده که یک سلاح هسته ای تاکتیکی کوچک پیشرفته تر یا،[۲۲]طراحی ماشه بمب هیدروژنی را آزمایش کند.[۲۳]

سیا معتقد بود تعداد سلاح‌های هسته ای اسرائیل از سال ۱۹۷۴ تا اوایل دهه ۱۹۸۰ بین ۱۰ تا ۲۰ تا باقی مانده.[۲۴] اطلاعات وانونو در اکتبر ۱۹۸۶ گفت بر اساس یک راکتور در حال کار در ۱۵۰ مگاوات و تولید ۴۰ کیلوگرم پلوتونیوم در سال، اسرائیل ۱۰۰ تا ۲۰۰ ادوات هسته ای داشته. وانونو فاش ساخت بین ۱۹۸۰ و ۱۹۸۶ اسرائیل به قابلیت ساخت بمب هیدروژنی دست یافته است.[۲۵] تا میانه 2000s تخمین‌ها از زرادخانه اسرائیل بین ۷۵ تا ۴۰۰ کلاهک هسته ای بود..[۲۶][۲۴]

گزارش‌های متعددی منتشر شده‌اند که می‌گویند اسرائیل قابلیت غنی‌سازی اورانیوم در دیمونا دارد. وانونو اظهار داشت که سانتریفیوژهای گازی در حال کار در ماچون ۸ بوده‌اند و یک تأسیسات غنی سازی لیزری در ماچون ۹ عمل می‌کرده است (اسرائیل ثبت اختراعی به سال ۱۹۷۳ برای جداسازی لیزری ایزوتوپ دارد). بنا بر وانونو، این تأسیسات مقیاس تولید از ۱۹۷۹–۸۰ مشغول به کار بوده است.[۲۷][۲۸] اگر غنی‌سازی اورانیوم در مقادیر قابل توجه در حال تولید بوده باشد، آنگاه زرادخانه اسرائیل ممکن است بزرگتر آنچه صرفاً بر اساس تولید پلوتونیوم تخمین زده می‌شود باشد.[۲۹]

فقط در سال ۱۹۹۱ , با فروپاشی اتحاد شوروی، گزارش شد نزدیک به ۲۰ دانشمند برتر یهودی به اسرائیل مهاجرت کردند که برخی شان در بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته ای درگیر بودند و داشتند برای نسل بعدی راکتورهای شوروی برنامه‌ریزی می‌کردند. در سپتامبر ۱۹۹۲، از اطلاعات آلمان در مطبوعات نقل شد که تخمین زده شده ۴۰ دانشمند هسته ای برتر شوروی از سال ۱۹۸۹ به اسرائیل مهاجرت کرده‌اند.[۳۰]

یوزی ایلام، رئیس سابق کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۰ به روزنامه اسرائیلی معاریو گفت که راکتور هسته ای در دیمونا به‌طور کامل ارتقا و نوآوری داده شده و اکنون مانند یک راکتور نو بدون مشکلات و خطرهای ایمنی به محیط پیرامون یا منطقه فعالیت می‌کند.[۳۱]

حادثه ولا

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: حادثه ولا

در ۲۲ سپتامبر سال ۱۹۷۹ (۳۱ شهریور ۱۳۵۸) ماهواره «وِلا» آمریکا هنگام چرخش به دور زمین روشنایی مرموزی را برروی جزایر «ماریون و پرنس ادوارد» واقع در جنوب اقیانوس هند مابین آفریقا و قطب جنوب دریافت کرد. این واقعه هم‌اکنون به «حادثه ولا» (Vela Incidentnt) مشهور است. از همان زمان، بسیاری بر این عقیده بوده‌اند که این روشنایی نتیجه یک آزمایش هسته‌ای بوده و شایع‌ترین گمانه در این زمینه این بوده که اسرائیل به کمک دولت وقت آفریقای جنوبی آزمایش هسته‌ای انجام داده است، اما برخی نیز بر این باور بودند که بر اثر برخورد یک شهاب‌سنگ به زمین چنین نوری تولید شده است.[۳۲][۳۳]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Cohen, Avner (1998). Israel and the Bomb. Columbia University Press. p. 349. ISBN 0-231-10482-0.
  2. ↑ محمد البرادعی (July 27, 2004). "Transcript of the Director General's Interview with Al-Ahram News". آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. Retrieved June 3, 2007.
  3. ↑ NTI Israel Profile بایگانی‌شده در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine Retrieved July 12, 2007.
  4. ↑ "Background Information, 2005 Review Conference of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons". United Nations. Retrieved July 2, 2006.
  5. ↑ Bronner, Ethan (October 13, 2010). "Vague, Opaque and Ambiguous - Israel's Hush-Hush Nuclear Policy". The New York Times. Retrieved March 6, 2012.
  6. ↑ Korb, Lawrence (November 1, 1998). "The Quiet Bomb". The New York Times. Retrieved March 6, 2012.
  7. ↑ "Office of the Historian - Historical Documents - Foreign Relations of the United States, 1964–1968, Volume XX, Arab-Israeli Dispute, 1967–68 - Document 349". History.state.gov. December 12, 1968. Retrieved July 3, 2012.
  8. ↑ Shalom Life, 2010 Sep 21, "Israel Rejects Offer to Join UN Atomic Agency بایگانی‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۱۲ توسط Archive.today"
  9. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام auto وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  10. ↑ Cohen 1998, p. 298.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Farr 1999.
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ "Israel's Nuclear Weapons Program and Lessons for Iran". Council on Foreign Relations. Retrieved June 25, 2017.
  13. ↑ "Special National Intelligence Estimate 11-12-68: Emplacement of Weapons of Mass Destruction on the Seabed" (PDF). Central Intelligence Agency. August 15, 1968. Archived from the original (PDF) on November 5, 2010.
  14. ↑ "Violent Week: The Politics of Death". Time. April 12, 1976. Archived from the original on May 1, 2013. Retrieved March 4, 2011.
  15. ↑ Hersh 1991, pp. 179–180.
  16. ↑ Hersh 1991, p. 181.
  17. ↑ Cohen, Avner; Burr, William (May–June 2006). "Israel crosses the threshold". Bulletin of the Atomic Scientists. 62 (3): 22–30. doi:10.2968/062003008. S2CID 144134684. Archived from the original on September 28, 2006.
  18. ↑ Laird, Melvin (March 17, 1969). "Stopping the introduction of nuclear weapons into the Middle East" (PDF). Memorandum to the secretary of state. National Security Archive. Retrieved July 2, 2006.
  19. ↑ Kissinger, Henry (October 7, 1969). "Discussions with the Israelis on nuclear matters" (PDF). Memorandum for the President. National Security Archive. Retrieved July 2, 2006.
  20. ↑ Gilinsky, Victor (May 13, 2004). "Israel's Bomb". The New York Review of Books. Retrieved December 8, 2007.
  21. ↑ Burnham, David (January 27, 1978). "CIA said in 1974 Israel had A-bombs" (JPEG). The New York Times (image). p. A5. Retrieved December 8, 2007.
  22. ↑ Prospects for Further Proliferation of Nuclear Weapons (PDF). Special National Intelligence Estimate. سیا. August 23, 1974. SNIE 4-1-74. Retrieved January 20, 2008.
  23. ↑ The 22 September 1979 Event (PDF). Interagency Intelligence Memorandum. National Security Archive. December 1979. pp. 5, 9 (paragraphs 4, 26). MORI DocID: 1108245. Retrieved November 1, 2006.
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام FAS وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  25. ↑ "Mordechai Vanunu: The Sunday Times articles". The Times. London. April 21, 2004. Archived from the original on May 13, 2006. Retrieved July 2, 2006.
  26. ↑ Brower 1997.
  27. ↑ Borger, Julian (15 January 2014). "The truth about Israel's secret nuclear arsenal". The Guardian. Retrieved 22 March 2017.
  28. ↑ Alexander Glaser, Marvin Miller (2011). Estimating Plutonium Production at Israel's Dimona Reactor (PDF) (Report). Princeton University. Retrieved 22 March 2017.
  29. ↑ "Israel's Nuclear Weapons Program". Nuclear Weapon Archive. December 10, 1997. Retrieved October 7, 2007.
  30. ↑ "Israel's Nuclear Shopping List", The Risk Report, Wisconsin Project on Nuclear Arms Control, 2 (4), July–August 1996, archived from the original on March 21, 2012, retrieved March 29, 2012
  31. ↑ Leibovitz-Dar, Sara (May 21, 2010), "This secret is fiction", Maariv-Amusaf Le'Shabat, NRG, pp. 10–13.
  32. ↑ scpience (۲۰۱۸-۰۵-۲۳). «حادثه ولا، انفجار ناشناس». Scpience. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۴.
  33. ↑ "Vela incident - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-06-14.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سلاح‌های_هسته‌ای_و_اسرائیل&oldid=40472511»